هر آنچه درباره آفرود باید بدانید:
وقتی اسم آفرود آورده میشود در ذهن همگان، رانندگی خارج از جادهها در مسیرهای صعبالعبور تداعی میشود که نیازمند ماشینهای دو دیفرانسیلی مخصوص آفرود میباشد. دامنهی آفرود بسیار وسیع است; از رانندگی در جادههای برفی، شن و ماسهای، کوهستانی و ... گرفته تا رانندگی به صورت کاملا حرفهای در مسابقات آفرودی که همه را در بر میگیرد. امروزه این ورزش هیجانانگیز مورد استقبال بسیاری از جوانان قرار گرفته است تا جایی که هر ساله مسابقات آن با رونق بسیار زیادی برگزار میشود.
در این مقاله سعی کردهایم تمامی مسائل مرتبط به آفرود را با جزئیات دقیق برای علاقمندان به این رشته توضیح دهیم.
انواع آفرود:
- آفرود طبیعتگردی
- آفرود مسابقاتی
آفرود تفریحی یا طبیعتگردی: شاخهای از طبیعتگردی بوده که تلفیقی از سفر در طبیعت به همراه هیجان آفرود میباشد. بسیاری از دوست داران طبیعت با هدف لذت از رانندگی در دل طبیعت، با یک تیم عالی سفر خود را آغاز میکنند. این سفرها هیجان بسیار زیادی دارد به همین دلیل است که هر ساله به تعداد مشتاقان این سفرهای هیجانی اضافه میشود.
در برنامههای طبیعتگردی، انتخاب مسیر بسیار حائز اهمیت میباشد به طوریکه در هر برنامه باید بکر بودن محیط مورد نظر، حفظ محیط زیست، جلوگیری از آسیب دیدن پوشش زیست بومی منطقه و مهارت راننده برای مسیر مورد نظر بررسی شود.
تورهای آفرودی که به شدت در حال افزایش میباشند به صنعت گردشگری کشور بسیار رونق بخشیدهاند. ماجراجویان تورهای طبیعتگردی باید علاوه بر علاقه زیاد به طبیعت، صبر و حوصله کافی برای پیشامدهای غیرقابل پیشبینی در این سفرها را نیز داشته باشند.
کمپینگ:
کمپینگ را نیز میتوان زیرشاخهای از آفرود طبیعتگردی قرار داد. لذت گذراندن یک شب در دل طبیعت زیر آسمان پر ستاره، میتواند یکی از بهترین جذابیتهای طبیعتگردی باشد که به آن جلوهای متفاوت بخشیده است.
اصولا کمپینگ به صورت انفرادی و یا دسته جمعی در فضای باز صورت میگیرد که برای امنیت و رفاه بیشتر نیازمند چادر و یا سرپناهی میباشد.
آفرود مسابقاتی:
زیر شاخهای از مسابقات اتومبیلرانی میباشد که در دل طبیعت و در مسیرهای مختلف برگزار میشود. در این مسابقات شرکتکنندهها بیشتر از ماشینهای دو دیفرانسیلی تقویت شده (SUV) استفاده میکنند و این خودروها رقابت سختی را بین کمپانیهای مطرح دنیا ایجاد کردهاند که سرعت و تکنولوژی محصولات خود را به نمایش بگذارند.
مسابقات آفرود در ایران:
هر ساله مسابقات آفرود در ایران زیر نظر فدراسیون اتومبیلرانی و جهانگردی برگزار میشود که شرکتکنندههای زیادی را از تمامی استانهای ایران به خود جذب میکند تا قدرت و مهارت خود را به چالش بگذارند. این مسابقات در کلاسهای 4 سیلندر، 6 سیلندر و کلاس آزاد برگزار میشود و کلیه خودروهای شرکتکننده براساس 2500 سیسی، 3500 سیسی، 4500 سیسی، 4500 سیسی به بالا کلاسبندی میشوند.
بسیاری از استانها نظیر گلستان، مازندران، تهران، قزوین، ارومیه، آذربایجانشرقی و ... تا کنون میزبان این مسابقات بودهاند.
شرایط شرکت در مسابقات:
- تمامی رانندگان و کمک رانندگان باید دارای گواهینامه مورد تایید از سوی فدراسیون اتومبیلرانی باشند.
- شرکتکننده موظف به ارائه بیمه پزشکی میباشد.
- کلیه شرکتکنندگان باید فرم ثبتنام را تکمیل کرده و تحویل برگزار کننده مسابقه دهند همچنین برگزار کننده کلیه این فرمها را برای فدراسیون میفرستد تا شرکتکنندهها تایید شوند.
- هزینه مسابقات از سوی فدراسیون اعلام میشود که شرکتکنندهها باید قبل از مسابقه پراخت نمایند.
شرایط خودروهای شرکت کننده در مسابقات:
- کلیه تغییرات بر روی ماشینها نباید قوانین راهنمایی و رانندگی را نقض کرده باشند.
- کلیه خودروها موظف به تجهیز *رول بار (در انتهای مقاله راجع به رولبار توضیحات لازم داده شده است) میباشند.
- اگر تغییراتی در قسمت رول بار ماشین صورت گرفته نباید این تغییرات بر روی استحکام شاسی و یا بدنه ماشین تاثیری بگذارد.
- کلیه خودروها توسط مسئول فنی بازرسی میشود و خودروهایی که مسائل فنی و ایمنی را رعایت نکردند از مسابقات حذف میشوند.
مسیرها:
این مسابقات معمولا در مسیرهای خاکی، گلی، کویری، صخرهای، برفی و ... برگزار میشود که تمامی مسیرها نیاز به مهارت زیاد در رانندگی و نقشهخوانی مسیرهای سخت دارد.
انواع کلاسبندی مسابقات آفرودی:
- Dune Bashing
- Desert Racing
- Cross Country
- Raid
- Mudding
- Rock Crowling
Dune Bashing: گونهای از آفرود است که بر روی تپهها و رملهای شنی انجام میشود. تمامی خودروهای شرکتکننده در مسابقه رملنوردی در بخش فنربندی و دیفرانسیل تقویت شدهاند و حتما باید از لاستیکهای مخصوص استفاده شود که در شنها فرو نرود و بتواند روی آنها غلت بزنند و قدرت طی کردن تپههای رملی را داشته باشند به همین دلیل وسایل نقلیه سبکتر در شن و ماسهها عملکرد بهتری دارند. از معروفترین این مسابقات میتوان به Mint400 و Baja1000 اشاره کرد.
Desert Racing: مسابقه و تعقیب و گریز در زمینهای خشک کویری با دستاندازها و تپههای شنی که رانندگان شرکتکننده در این مسابقه از ماشینهای شاسیبلند دو دیفرانسیلی (SUV)، کامیونهای آفرودی و موتورهای چهار چرخ، موتورسیکلت استفاده میکنند. این مسابقه در سه سطح مختلف ماشین، کامیون و موتور برگزار میشود.
در این مسابقه قوانین خاصی ندارد و فقط تنها نکته مهم آن است که کلیه خودروها و رانندگان آنها توانایی و مهارت لازم برای شرکت در این مسابقات و شرایط سخت را داشته باشند.
Cross Country: این مسابقات به گونهای است که از یک نقطه شروع شده و در نقطه دیگر تمام میشود و در طول نقطه آغاز و پایان، شرکتکنندهها از انواع مسیرها عبور میکنند که ممکن است این مسافتها بسیار طولانی باشد.
از معروفترین مسابقات Cross Country میتوان به مسابقه Dakar Rolley اشاره کرد.
Raid: این مسابقات مشابه به Cross Country میباشد که در طول مسابقه، مسافت زیادی بین 500 تا 6000 کیلومتر طی میشود. ممکن است این مسابقه بین 3 تا 5 روز طول بکشد و هر روز مسافتی حدود 900 کیلومتر نیز طی شود.
معروفترین این مسابقات را میتوان چالش کویر ابوظبی، Afriqa Eqo و Bamako را نام برد که Bamako طولانیترین مسابقه رالی میباشد که فاصله آن دو به اندازه دو قاره 9000 کیلومتر است.
در این مسابقات رانندگان، نیاز به مخزن سوخت اضافی، چادر سقفی، مخزن نگهداری آب و غذا برای چند روز، قطعات یدکی اضافی و ... دارند و به دلیل افزایش وزن خودرو باید کمک فنر و سیستم تعلیق خودرو تقویت شود.
Mudding: این نوع مسابقات در زمینهای باتلاقی و گلولای برگزار میشود. تمامی خودروها برای رد شدن از زمینهای باتلاقی باید تجهیز شوند. لاستیکهای خودرو در این مسابقه بسیار مهم میباشند زیرا موجب ایجاد اصطکاک شده و مانع فرو رفتن ماشین در گل و لای میشود. نحوهی برگزاری این مسابقه به گونهای است که شرکتکنندهای که بیشترین مسافت را طی کند بیشترین امتیاز را میگیرد و اگر مسافت طی شده بین دو شرکت کننده یکسان باشد بحث زمان مطرح میشود. یعنی شرکتکنندهای که در زمان کمتری مسافت را طی نموده برنده مسابقه است. لازم به ذکر است در این مسابقه مکثهای بیش از حد و استفاده از وینچ امتیاز منفی محسوب میشود.
Rock Crawling: یکی از سختترین مسابقات آفرود، میتوان به صخرهنوردی اشاره کرد. در این مسابقه خودروها از درهها و تختهسنگهای بزرگ بالا میروند. در این مسابقات علاوه بر راننده، یک راهنما نیز باید حضور داشته باشد.
در این مسابقات نیز لاستیک خودروها بسیار تخصصی و حائز اهمیت است. لاستیکهای مناسب به گونهای هستند که لبهها نیز دارای آج بوده و از قدرت چسبندگی بالایی بهره میبرند. سیستم تعلیق این خودروها باید ارتقا یابد و انعطافپذیری بالایی داشته باشد. در این مسابقات استفاده از تجهیزاتی همچون وینچ یا بکسل موجب امتیاز منفی میشود.
Rock Racing سنگنوردی: این مسابقه بسیار شبیه مسابقه صخرهنوردی (Rock Crowling) میباشد. تنها تفاوت این مسابقات این است که سنگنوردی سرعتی میباشد ولی مسابقه صخرهنوردی بیشتر استقامتی محسوب میشود.
انواع خودروهای آفرودی:
رانندگی در جاده نیازمند خودروهایی است که قدرت بدنی مناسب داشته و قادر به رانندگی در جاده باشند. از این رو بسیاری از تولیدکنندگان خودرو، ماشینهای آفرودی ساختهاند که به طور تخصصی کلیه شرایط مخصوص برای جادهها و شرایط سخت را دارا باشند.
در زیر به توضیح انواع خودروهای آفرودی میپردازیم:
- موتورهای چهار چرخ (ATV)
- کامیونهای Unimug
- خودروهای شاسی بلند دو دیفرانسیل
موتورهای چهار چرخ ATV: این موتورها با ابعاد کوچک، تصویر (1) دارای استقامت، شتاب و سرعت مناسبی هستند. استقامت بالای این موتورها برای مسیرهای ناهموار بسیار پرکاربرد میباشد و در مسیرهای خاکی و ناهموار عملکرد بینظیری دارند. کارکرد این موتورها بسیار شبیه موتورسیکلت با چرخهای اضافی میباشد که در سه حالت 3 چرخ، 4 چرخ و 6 چرخ تولید میشوند. هر کدام از این موتورها بسته به نوع طراحی آن عملکردهای متفاوتی دارند.
این موتورها به صورت تک نفره طراحی شده که در بعضی از مدلها دو نفره نیز موجود میباشد که راننده به همراه یک سرنشین میتواند از آن استفاده کند.
از معروفترین کمپانی این موتورها میتوان به هوندا، کاوازوکی، سوزوکی و ... اشاره کرد.
انواع موتورهای ATV:
- Sport ATV
- Utility ATV
Sport ATV موتورهای اسپورت و ورزشی: این موتورها کاملا ورزشی بوده و نسبت به موتورهای Utility وزن سبکتر و شتاب بیشتری دارند. عملکرد این موتورها برای مسیرهای ناهموار و حتی حرکات پرشی فوقالعاده است.
Utility ATV: این موتورها برای مسیرهای سخت و سربالایی مناسب است که قدرت حمل وسایل اضافی نیز دارد و به دلیل بهرهمندی از چرخهای بزرگ در زمان گیر افتادن در گلولای و شن و ماسه ایمنتر بوده و راحت میتواند از شرایط سخت خارج شود. این موتورها در دو حالت اتوماتیک و دندهای موجود میباشد.
موتورهای UTV: موتورهای UTV دارای ساختاری تقریبا مشابه به موتورهای ATV میباشند که در فعالیتهای صنعتی بیشتر از فعالیتهای تفریحی از آن استفاده میشود. اگر بخواهیم راجع به طراحی و ساختار آن صحبت کنیم، بدنه بزرگ و قدرت بدنی فوقالعاده این موتور بسیار حائز اهمیت است. برخی از این موتورها دارای کابینهایی با قابلیت قرار گرفتن صندلیهای کنار هم هستند از این رو به این موتورها Side by Side نیز میگویند که به دلیل داشتن فضای زیاد برای نگهداری وسایل، برای حمل و نقل تجهیزات در مکانهایی که کامیون به سختی وارد میشود مورد استفاده قرار میگیرند.
تفاوت موتورهای ATV و UTV
- یکی از بزرگترین تفاوتهای موتور ATV و UTV در ظرفیت و نحوهی قرار گرفتن صندلیها در کابین میباشد. موتورهای ATV به صورت تکنفره و در بعضی از مدلها به صورت دو نفره میباشند اما موتورهای UTV قابلیت نشستن دو تا 4 نفر را دارد و در بعضی از مدلها (Side by Side) صندلیها به صورت کنار هم قرار گرفتهاند.
- در نگاه کلی موتورهای UTV سریعتر و قدرتمندتر از موتورهای ATV هستند. اما در کل این موتورها به عنوان موتور سرعتی کاربردی ندارند. حداکثر سرعت این موتورها 25 تا 50 مایل بر ساعت است.
- اگر بخواهیم این موتورها را از لحاظ امنیت مورد بررسی قرار دهیم، هر دو از امنیت بالایی بهرهمند هستند. اما موتورهای UTV به دلیل بهرهمندی از بادگیر و رول بار به نسبت موتورهای ATV امنیت بیشتری دارند.
- موتورها UTV به دلیل فضای زیادی که دارند در صنایع نیز بسیار پر کاربرد میباشند.
- اگر از نظر هزینه این موتورها را مورد برسی قرار دهیم، موتورهای UTV به دلیل داشتن امکاناتی نظیر رول بار و ... به نسبت موتورهای ATV گرانتر هستند.
کامیونهای Unimug: کامیونهای کوچک و چندمنظوره که توسط کمپانی بنز ساخته شدهاند، تصویر (2) برای زمینهای ناهموار عملکرد بینظیری دارند. طراحی این کامیون به گونهای است که در هر زمین ناهمواری که قرار میگیرد، فقط چرخها جابهجا میشوند و اتاق آن در هر شرایطی مسطح میماند و حالت ایستایی خود را حفظ میکند.
شاسی بلندهای دو دیفرانسیل: از آن جایی که کمپانیهای مختلفی در ساخت ماشینهای آفرودی به رقابت پرداختهاند. پس بسته به امکانات مورد نظر، قیمت و مکانهای مورد استفادهی خودرو، میتوان بهترین گزینه را برای خرید انتخاب نمود. طراحی این خودروها به گونهای است که تایرهای بزرگ، شاسی تقویت شده و سیستم تعلیق انعطافپذیری دارند.
یکی از معیارهای مهم برای انتخاب خودرو، قطعات، لوازم یدکی و قابلیت اضافه کردن آپشنهای مختلف بر روی ماشین میباشد که حتما قبل از خرید به آن توجه کنید.
تصویر (2) تصویر(1) تصویر (3)
*رول بار: به حفاظی لوله کشی شده در قسمت کابین خودرو گفته میشود که این لولهها در زمان واژگونی خودرو از کابین محافظت کرده و باعث میشود که کمترین آسیب به راننده وارد شود.
این رول بارها دو نوع هستند که نوع اول آنها با پیچ و مهره به کابین متصل شدهاند و اصولا استاندارد نیستند و در شرایط سخت نیز کاربرد ندارد. نوع دوم آنها با جوش کاری متصل میشود که کاملا ثابت بوده و برای مسابقات اتومبیلرانی بسیار کاربردی میباشند.
آفرود بازار ارائه دهنده بهترین و جدیدترین تجهیزات آفرود و لوازم آفرودی ماشینهای دو دیفرانسیل در ایران میباشد.
برای مشاهده محصولات آفرود در فروشگاه آفرودبازار کلیک نمایید.
آفرودبازار، هر آنچه خارج از جادهها نیاز دارید و باید بدانید.